Bedrijfsvorm

Welke rechtsvorm kies je voor je eigen bedrijf?
Voordat je met jouw eigen bedrijf begint, sta je voor een belangrijke vraag: welke rechtsvorm kies je voor jouw onderneming? Een bv of vof? Of toch gewoon als eenmanszaak beginnen?

Uit welke vormen kun je kiezen?
Er zijn drie hoofdvormen voor de manier waarop je jouw onderneming in een rechtsvorm giet: een besloten vennootschap (bv), een vennootschap onder firma (vof) en een eenmanszaak. Je kiest voor een bv of vof als je met één of meer compagnons een bedrijf begint. Als je alleen gaat ondernemen, kun je het bij een eenmanszaak laten, zoals de meeste zzp’ers doen. Maar ook in je eentje kun je een bv beginnen.

Wat zijn de verschillen tussen een bv en een vof/eenmanszaak?
Of je alleen of met anderen gaat ondernemen, is niet de enige kwestie die bepalend is in de keuze voor een bedrijfsvorm. Zo zijn er grote juridische en fiscale verschillen tussen een bv enerzijds en een vof of eenmanszaak anderzijds.

Met een bv richt je een eigen rechtspersoon op. Jouw persoonlijke financiële aansprakelijkheid is dan beperkt. Pas als onbehoorlijk bestuur kan worden aangetoond, kun je privé aansprakelijk worden gesteld voor een faillissement.

Met een vof of eenmanszaak kun je als ondernemer altijd persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor eventuele bedrijfsverliezen.

In een bv ken je jezelf als directeur-grootaandeelhouder een salaris toe. Over dit salaris betaal je inkomstenbelasting. Daarnaast kan een bv uit de winst dividend uitkeren. Over de winst van een bv heft de fiscus vennootschapsbelasting, tot 200.000 euro is dat 19% en daarboven 25,8% (2023).

In een vof of eenmanszaak wordt jouw winst uit onderneming rechtstreeks als inkomen in box 1 van de inkomstenbelasting belast. Wel kun je gebruikmaken van diverse regelingen, zoals de zelfstandigenaftrek, startersaftrek en meewerkaftrek.

Wanneer is een bv gunstiger?
Een bv is niet per definitie gunstiger dan een onderneming die onder de inkomstenbelasting valt. Met name de fiscale voordelen van de IB-ondernemer zijn nog concurrerend met de bv, hoewel deze fiscale ondernemersfaciliteiten wel afnemen. Het hebben van een bv is niet aantrekkelijk als je de totale belastingdruk ineens zou moeten voldoen: je hebt dan te maken met inkomstenbelasting over je (verplichte) salaris, vennootschapsbelasting over de winst in je bv en nog een keer inkomstenbelasting (box 2) over het uitgekeerde dividend. Het fiscale voordeel zit hem vooral in de mogelijkheid om dividend uit te stellen, waardoor je de belastingdruk in de tijd kunt verdelen en investeringsruimte kunt creëren. Dat betekent dat de keuze voor een bv weliswaar een belangrijke fiscale component heeft, maar niet strikt direct voordeel behoeft op te leveren.

Verder kan bij een relatief lage winst de beperkte aansprakelijkheid voor de bestuurders de doorslag geven voor een bv, zeker in een onderneming waarin de financiële risico’s groot zijn. In veel gevallen wordt als er een bv in het spel gaat komen, een tweede bv opgericht. Een bekende uitspraak is ‘Eén bv is geen bv’. Er wordt dan ook regelmatig een bv opgericht die als houdstermaatschappij gaat gelden, die vervolgens een werkmaatschappij opricht. Dat heeft als voordeel dat het primaire bedrijfsrisico in de werk-bv zit. De houdstermaatschappij krijgt een managementvergoeding van de werk bv, betaalt hiervan het salaris aan de ondernemer (die vanaf nu directeur/grootaandeelhouder (dga) heet) en houdt wat reserves aan. Zo ontstaat idealiter een privéspaarpotje voor de dga, of voor later of voor onzekere tijden of voor een volgend ondernemersavontuur.

Waarom toch een vof of eenmanszaak?
Als je de enige werknemer in een bv bent, is het maar de vraag of een bv altijd de beste bescherming is van jouw rechtspositie. Soms kan een beroepsaansprakelijkheidsverzekering een betere oplossing zijn. Die kun je altijd afsluiten, of je nu werkt in een bv, vof of eenmanszaak.

Als je geen grote financiële risico’s loopt, ligt een start als eenmanszaak het meest voor de hand. Pas als jouw bedrijf groeit en de bedrijfsvoering ingewikkelder wordt, kan het tijd worden om de overstap te maken naar een vof (als je het niet meer alleen aankunt) of een bv (als de financiële risico’s of de winst te groot worden).