Bescherming erfgenamen

Hoe voorkomen erfgenamen dat zij ‘per ongeluk’ schulden erven?
Tot voor kort liep je als erfgenaam een risico: je kon tegen je wil met de schulden uit een erfenis worden geconfronteerd. Dankzij de nieuwe Wet Bescherming Erfgenamen tegen schulden gebeurt ‘per ongeluk’ schulden erven tegenwoordig minder snel. Het is wel belangrijk om goed stil te staan bij de werking van de wet.

Hoe biedt de wet bescherming?
De Wet Bescherming Erfgenamen biedt op twee manieren bescherming. Ten eerste maakt de wet duidelijk wanneer een nalatenschap ‘zuiver’ wordt aanvaard. Ook kan de kantonrechter oordelen dat een erfgenaam niet verantwoordelijk is voor de schuld die is geërfd.

Hoe kun je een erfenis veilig aanvaarden?
Je kunt kiezen uit drie mogelijkheden als je een erfenis ontvangt:

• zuiver aanvaarden
• beneficiair aanvaarden
• niet aanvaarden (‘verwerpen’)

Zuiver aanvaarden wil zeggen dat je alle bezittingen en alle schulden erft. Beneficiair aanvaarden betekent dat je niet aansprakelijk bent voor de schulden als die groter zijn dan de bezittingen die je erft.

Vroeger konden erfgenamen nog weleens ‘per ongeluk’ zuiver aanvaarden, omdat het niet duidelijk was welke handelingen tot zuiver aanvaarden leiden. Zo kon iemand een nalatenschap zuiver aanvaarden door een kleinigheid aan de nalatenschap te onttrekken, zoals een fotoboek, een armband of een andere dierbare persoonlijke herinnering die nauwelijks of geen economische waarde vertegenwoordigt.

Nu is alleen nog sprake van zuiver aanvaarden als je een deel van de nalatenschap verkoopt of op een andere manier buiten bereik van schuldeisers houdt. Het houden of weggeven van kleinigheden wordt niet langer beschouwd als een ‘handeling van zuivere aanvaarding’.

Weet je niet precies wat de financiële positie was van de persoon van wie je erft? Dan kan het verstandig zijn om de nalatenschap beneficiair te aanvaarden. Als de schulden hoger zijn dan de bezittingen, krijg je niets – maar het kost je ook niets.

Welke regels gelden er voor aanvaarding?
Bij de griffie van de rechtbank laat je vastleggen of je de nalatenschap zuiver of beneficiair aanvaardt – of zelfs verwerpt. Na overlijden van de erflater heb je daar drie maanden de tijd voor. In die periode mogen schuldeisers niet bij je aankloppen. Zelf mag je in die tijd geen handeling van zuivere aanvaarding verrichten. Dat komt nu neer op het weggeven of verkopen van delen van de erfenis die een economische waarde vertegenwoordigen.

Welke bescherming biedt de wet nog meer?
De Wet Bescherming Erfgenamen tegen Schulden maakt het bovendien mogelijk dat de kantonrechter kan bepalen dat je onverwijtbaar bent voor de schulden die je erft – ook als je de erfenis al zuiver hebt aanvaard. Dan moet je wel binnen drie maanden aannemelijk kunnen maken dat je echt niet wist dat er schulden waren. Bij de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie lees daar meer over.