Wat als je op latere leeftijd niet meer thuis kunt wonen? Op financieel gebied komt er veel op je af en je ziet door de bomen het bos niet meer. Een financieel planner kan je helderheid en inzicht geven. In de driedelige reeks ‘Van thuis naar tehuis’ nemen we een aantal zaken door waar je mee te maken kan krijgen. Vandaag lees je in Deel 1 wat je moet weten over zorgkosten en vermogen.
Carla is al een tijdje weduwe en haar gezondheid gaat steeds meer achteruit. Ze heeft tegen haar kinderen Ben en Anneke gezegd dat ze er vrede mee heeft: ze kan niet meer langer zelfstandig thuis wonen. Een aantal maanden geleden heeft Carla zich al laten inschrijven bij een verzorgingstehuis in haar eigen woonplaats, dicht bij haar kinderen. Een aantal vriendinnen wonen er nu ook. De zorg is goed en er zijn regelmatig activiteiten. “Dit wordt dan de volgende en misschien wel laatste verhuizing in mijn leven”.
Ben en Anneke bespreken samen met hun moeder de situatie met hun financieel planner, die hen toen ook heeft geholpen na het overlijden van hun vader Dirk. Ze hebben best wel wat vragen en dan is er ook nog de emotie. Na het verlies van hun vader komt er weer een nieuw afscheid nemen: hun moeder kan niet meer thuis wonen. De financieel planner luistert goed en neemt hun vragen stapsgewijs met hen door.
Hoe zit het met de eigen bijdrage voor de zorg?
Wanneer Carla een plekje heeft in het verzorgingstehuis, krijgt zij te maken met de Wet langdurige zorg (Wlz). Zij zal een eigen bijdrage moeten betalen aan het CAK. Het CAK berekent deze en vraagt hiervoor de gegevens op bij o.a. de belastingdienst en het SVB. De eerste vier maanden gaat Carla een ‘lage bijdrage’ aan het CAK betalen. Daarna geldt voor haar de ‘hoge bijdrage’.
Wat telt mee voor de eigen bijdrage voor de zorg?
Met behulp van de rekenhulp op de website van het CAK laat de financieel planner zien wat de hoogte van de eigen bijdrage zal zijn. Het verzamelinkomen van 2 jaar geleden is hiervoor bepalend, zoals dat blijkt uit de definitieve aanslag inkomstenbelasting over 2023 van Carla. Van dit verzamelinkomen mag Carla de ‘compensatie vervallen ouderentoeslag’ aftrekken. De berekening van dit bedrag doet de CAK automatisch en wordt ook zichtbaar in de rekenhulp. Tot slot moet 4% van het vermogen, wat boven het toetsbedrag valt, worden meegeteld. Het toetsbedrag voor 2025 bedraagt € 33.748 per persoon. De financieel planner wijst hen erop dat het totale vermogen van 2023 meetelt voor de eigen bijdrage. Omdat Dirk in 2024 is overleden, moeten beide vermogens worden meegenomen voor het bepalen van het toetsvermogen. Dit geldt overigens ook voor de inkomens: beide inkomens tellen mee voor de berekening van 2025.
Maar… er staat toch een Wlz-clausule in het testament?
“Dat klopt,” geeft de financieel planner aan. Dirk is in 2024 is overleden. Vanwege de Wlz-clausule in zijn testament, kunnen Ben en Anneke hun erfdeel eerder opeisen zodra hun moeder naar een zorginstelling verhuist. Dit verlaagt het vermogen van Carla. Maar omdat het CAK dus naar 2023 kijkt, heeft die verlaging pas effect op de eigen bijdrage vanaf 2026. In 2025 telt het gezamenlijke vermogen van vóór het overlijden nog mee. Pas in 2026 wordt het lagere vermogen (na uitkering van de erfenis) en alleen het inkomen van Carla meegenomen in de berekening van de eigen bijdrage.
Hoe hoog wordt dan de eigen bijdrage?
De lage bijdrage bedraagt 10% van het bijdrageplichtig inkomen: het verzamelinkomen min de compensatie vervallen ouderentoeslag plus 4% van het vermogen wat boven het toetsbedrag valt. Voor Carla komt het maandelijkse bedrag uit op € 175, maar er geldt een minimum bijdrage van € 205 per maand (2025). Het maximum voor 2025 is € 1.076,60 per maand. Na 4 maanden geldt de hoge bijdrage, waarvan de berekening wat ingewikkelder is dan bij de lage eigen bijdrage. Gelukkig is de rekenhulp van het CAK hier duidelijk in. Voor Carla wordt de hoge bijdrage € 944 per maand. Het maximum voor de hoge bijdrage is voor 2025 € 2.954,40 per maand.
Hoe zit het met het vermogen en de woning?
Nu de eigen bijdragen inzichtelijk zijn, wordt de financiële planning van Carla aangepast en doorberekend. Carla heeft naast haar AOW en pensioen nog vermogen wat zij samen met Dirk heeft opgebouwd. Dit vermogen zal zij nu voor een deel nodig hebben voor de eigen bijdrage. Dirk en Carla hebben flink gespaard en ook de woning is hypotheekvrij, zoals bij veel van hun leeftijdgenoten. De financiële planning laat zien dat er voldoende ruimte is voor de zorgkosten. Carla kan de schenkingen aan haar kinderen en kleinkinderen de komende jaren ook blijven doen. Ze spreken af om in een volgend gesprek het schenkplan van Carla nog eens goed door te nemen. Over de woning zelf hoeft Carla zich nog geen zorgen te maken. Het is voor haar al een hele emotionele stap om het huis te verlaten waar zij al die jaren met Dirk heeft gewoond. De financieel planner legt uit dat de woning nog 2 jaar als eigen woning in de aangifte inkomstenbelasting mag blijven staan. Daarna valt de woning onder vermogen in de belastingaangifte van Carla. De waarde van de woning telt overigens nog niet mee voor de hoogte van de eigen bijdrage aan het CAK. Dat gebeurt pas 2 jaar nadat de woning tot het vermogen behoort. De financieel planner stelt hen verder gerust dat ze de tijd moeten nemen en niet overhaast de woning hoeven te verkopen.
Wat moeten we nog meer regelen?
Ook hierin stelt de financieel planner hen gerust. Carla en Dirk hadden 5 jaar geleden al hun testamenten laten aanpassen. Naast de opgenomen Wlz-clausule was het testament van Dirk zodanig flexibel opgesteld dat er erfbelasting bespaard kon worden. “Ook dit gaan we in het volgende gesprek bespreken, dan leg ik het jullie uit hoe het zit met het testament van Carla en de erfbelasting”. Er valt nog genoeg te bespreken: het verloop van het vermogen, schenken, verkopen van de woning, het testament met daarbij het levenstestament. “Stap voor stap” zegt de financieel planner. Er komt nu al genoeg op Ben en Anneke af nu hun moeder over een aantal maanden naar het verzorgingstehuis gaat.
Meer weten?
Zit je in een vergelijkbare situatie en wil je meer weten? Neem dan contact op met een Gecertificeerd Financieel Planner. Hij of zij kan met je meedenken, je vragen beantwoorden en je adviseren wat verstandig is in jouw situatie.
‘Van thuis naar tehuis | Deel 2: wat moet je weten over schenken en erven?’ verschijnt binnenkort. Hou onze website en socials in de gaten.