Inloggen
Wanneer iemand overlijdt zonder een testament, bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Meestal verloopt dit zonder problemen, maar soms brengt een onverwachte ontdekking alles in beweging. In deze blog nemen we je mee in een intrigerend verhaal waarin een halfbroer plotseling opdook en daarmee de verdeling van een nalatenschap volledig op zijn kop zette.
De ontdekking van een halfbroer
Pieter (67) overleed onverwacht, zonder partner of kinderen. Zijn enige directe familielid was zijn hoogbejaarde vader. Omdat Pieter geen contact had met andere familieleden en nooit een testament had opgesteld, gingen zijn neven en nichten ervan uit dat zij de nalatenschap zouden erven. Maar dat veranderde toen ineens Jan opdook – een halfbroer van Pieter, van wie niemand wist dat hij bestond.
Jan ontdekte Pieters overlijdensadvertentie in de krant en besloot zijn recht op de erfenis te onderzoeken. Zijn moeder had ooit een korte relatie gehad met Pieters vader, maar Jan was nooit officieel door hem erkend. Toch kon Jan via officiële documenten en een DNA-test bewijzen dat hij biologisch verwant was aan Pieters vader. Dit betekende dat hij volgens de wet als halfbroer recht had op een deel van de nalatenschap.
Wat zegt de wet?
In Nederland geldt bij het ontbreken van een testament het versterferfrecht, zoals vastgelegd in Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek. Erfgenamen worden ingedeeld in vier groepen:
- Echtgenoot/geregistreerde partner en kinderen.
- Ouders, broers en zussen (en hun afstammelingen).
- Grootouders en hun afstammelingen.
- Overgrootouders en hun afstammelingen.
Omdat Pieter geen partner of kinderen had, viel zijn erfenis in de tweede groep: zijn vader en eventuele broers en zussen. Volgens artikel 4:11 BW heeft een ouder recht op minimaal een kwart van de nalatenschap. De rest wordt verdeeld onder broers en zussen. Halfbroers en -zussen erven echter alleen via de gemeenschappelijke ouder.
In dit geval betekende het dat Pieters vader minimaal een kwart van de erfenis kreeg en dat de resterende driekwart onder de broers en zussen verdeeld zou worden als deze nog in leven waren geweest. Aangezien Jan de enige halfbroer was kreeg hij samen met Pieters vader de erfenis, waarvan vaders erfdeel tweederde en Jans erfdeel een derde van de nalatenschap bedroeg. De neven en nichten van Pieter (kinderen van de broer van zijn vader), die ervan uitgingen erfgenaam te zijn, kwamen met lege handen te staan.
Gevolgen en emoties
Voor Jan was de erfenis een onverwachte wending. Hij had nooit contact gehad met Pieter en voelde zich ongemakkelijk over de situatie. De neven en nichten reageerden echter met boosheid en teleurstelling. Ze beschouwden zichzelf als de enige echte familie van Pieter en vonden het onrechtvaardig dat een onbekende halfbroer een groot deel van de nalatenschap kreeg.
De kwestie mondde uit in een juridische strijd. De neven en nichten probeerden aan te tonen dat Pieter Jan nooit als familie had beschouwd en dat hij mogelijk een testament had willen opstellen. Maar zonder testament bleef de wet leidend en kreeg Jan zijn rechtmatige deel van de erfenis.
Pieters vader bleek wel een testament te hebben opgesteld waarin hij Jan als erfgenaam uitsloot. Maar nu Jan officieel zijn biologische zoon bleek te zijn, kon hij alsnog aanspraak maken op zijn legitieme portie.
Een wijze les
Deze casus laat zien hoe onverwachte erfgenamen de verdeling van een nalatenschap kunnen beïnvloeden. Wil je voorkomen dat jouw vermogen in handen komt van iemand die je niet had voorzien? Dan is het opstellen van een testament geen overbodige luxe. Een financieel planner kan jou hierbij helpen en adviseren. Zo houd je zelf de regie over je nalatenschap en voorkom je juridische complicaties en familieconflicten.
