Een ouderschapsplan is bedoeld om afspraken vast te leggen over de verzorging en opvoeding van de kinderen totdat zij 18 jaar zijn. In de praktijk blijkt het echter vaak een verlengstuk te zijn van de dynamiek die ouders tijdens het huwelijk hebben ontwikkeld. Het gedrag dat zij tijdens hun huwelijk vertoonden, zetten zij vaak voort in het ouderschapsplan. Als buitenstaander merk je vaak sneller op wat er speelt.
Zo ook bij Peter en Judith. Tijdens het eerste gesprek valt het mij op dat Judith voortdurend haar denk- en handelwijze aan Peter opdringt. Bij iedere opmerking van haar lijkt hij zich verder in zichzelf terug te trekken. Hij lijkt het liefst te willen vluchten. Peter praat met een zachte stem en is nauwelijks hoorbaar.
Het Ouderschapsplan
Voorafgaand aan het volgende gesprek krijg ik hun ouderschapsplan onder ogen. Het plan omvat meer dan tien pagina’s, maar twee afspraken vallen in het bijzonder op, en juist daarover hebben ze hun grootste conflicten.
Een van de afspraken stelt dat het gezin elke zondag verplicht samen de avondmaaltijd nuttigt. Wanneer ik naar de achtergrond van deze afspraak vraag, blijkt dat Peter vaak overwerkt en daardoor regelmatig het avondeten mist. Judith vreest dat Peter dit gedrag zal voortzetten wanneer hij elders woont en de kinderen bij hem zijn. Wat Judith zich echter niet realiseert, is dat Peter in zijn werk vlucht om haar zoveel mogelijk te ontlopen. Peter zou niets liever willen dan samen met zijn kinderen eten.
Betrek de kinderen erbij
Een andere afspraak stelt dat Peter niet verder dan tien minuten fietsen van het voormalig ouderlijk huis mag verhuizen en dat de kinderen elk een eigen kamer moeten hebben. Aangezien het moeilijk is een huurwoning te vinden, besluit Peter een koopwoning te zoeken. Maar in dit deel van de stad liggen de huizen ver buiten zijn budget. Deze afspraken zorgen voor nog meer spanningen binnen het gezin, dat al langer gebukt gaat onder het slechte huwelijk van Peter en Judith.
Om uit de impasse te komen, stel ik voor de kinderen te betrekken bij deze twee gevoelige kwesties. Al snel blijkt dat zij geen behoefte hebben aan een verplicht samenzijn op zondag, omdat het eerder ook nooit echt ontspannen was. Waarom zou dat nu anders zijn? Het is vooral Judiths wens om krampachtig vast te houden aan iets wat er nooit echt is geweest. Hetzelfde geldt voor de afspraak over de fietsafstand. Wanneer ik duidelijk maak dat de gewenste koopwoning buiten Peters budget valt, wordt de zoekopdracht uitgebreid naar andere locaties. De kinderen laten weten dat een half uur fietsen van hun huidige woning geen probleem is, en zo wordt er snel een geschikte woning voor Peter gevonden.
Onoverbrugbare verschillen
Wat je hier ziet, is dat ouders onoverbrugbare verschillen uit hun huwelijk via het ouderschapsplan proberen op te lossen. Maar als er geen bereidheid is om van elkaars zienswijze te leren en constructieve communicatie ontbreekt, zullen er geen bevredigende oplossingen komen. Niet tijdens het huwelijk, maar zeker ook niet daarna. Het betrekken van de kinderen kan helpen om binnen de grenzen van redelijkheid en billijkheid tot afspraken te komen. Maar let op! Kinderen weten soms ook haarfijn hoe ze het gedrag van hun ouders kunnen uitspelen!
Een luisterend oor
Bij het samenstellen van een ouderschapsplan spelen verschillende emoties een rol en moet er veel geregeld worden. Het is heel verstandig om dan een gecertificeerd financieel planner in de arm te nemen. Hij of zij kan samen met jullie kijken naar jullie situatie, vaststellen hoe jullie het geregeld hebben en voor jullie een gids zijn in deze moeilijke periode. Een luisterend oor en deskundige begeleiding zijn goud waard.
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Iris Brik CFP®, Fine Tuning Personal Finance