Fiscaal

Wie privé vermogen heeft, krijgt in de inkomstenbelasting te maken met box 3. Over inkomen uit werk, je pensioen of uit je onderneming kom je terecht in box 1 van de inkomstenbelasting, inkomsten uit een BV vallen in box 2 en sparen en beleggen zit in box-3. En daar is nu de laatste tijd veel over te doen.

De Hoge Raad heeft in 2021 geoordeeld dat de systematiek van box-3 niet juist is en moet worden aangepast. Sinds de invoering van de huidige wet inkomstenbelasting in 2001 hebben we te maken met ‘fictief rendement’. De overheid zei toen dat we gemiddeld op ons vermogen 4% per jaar verdienden en dat we daarop 30% inkomstenbelasting moesten betalen. Afgezien van een vrijstelling. Dat was lekker simpel.
Je kon dus grofweg zeggen dat je over je vermogen boven de vrijstelling 1,2% kwijt was aan de belasting. Dat ging jarenlang goed, totdat de rente fors onder de 4% daalde en we heel wat jaren te maken kregen met belasting betalen over rendement dat we niet kregen.

Een tussenvorm die de wetgever vanaf 2017 had bedacht was dat naarmate er meer vermogen in box-3 zat, er een hoger rendement zou moeten worden aangegeven. De wetgever ging er dus van uit dat mensen met meer geld veel vaker en meer zouden beleggen. De werkelijkheid is echter niet zo zwart/wit,. En dat leidde tot protest en uiteindelijk in 2021 dus tot de uitspraak van de Hoge Raad dat het zo niet kon. Hoe dan wel?

In wezen is de verwachte ontwikkeling dat werkelijk rendement belast gaat worden, maar de staatssecretaris van Fiscaliteit deelt zo af en toe zijn mening met de regering dat het nog niet zo simpel is. Een aanpassing van het huidige systeem zou ook qua automatisering bij de belastingdienst eenvoudiger kunnen en de werkelijke rendementen benaderen, maar nog altijd uit gaan van niet-werkelijke rendementen. Het laatste woord daarover is nog niet gesproken.

Hoe is de situatie nu?
In de huidige berekening van het box 3-inkomen gaat de belastingdienst in ieder geval tot 2026 uit van de werkelijke verdeling van je vermogen. Bij deze rekenmethode wordt uitgegaan van de vermogensbestanddelen die je werkelijk hebt. Daarbij worden nog wel steeds fictieve rendementen gebruikt door de belastingdienst die dicht bij de werkelijke rendementen van sparen en beleggen liggen.

De belastingdienst hanteert op haar website de volgende tabel. Die laat zien hoeveel fictief rendement de belastingdienst toerekent aan de vermogenscategorie die je zelf hebt opgegeven. Dit is NIET de belasting. Over dit percentage betaal je vervolgens 31% (cijfer 2022) inkomstenbelasting

Berekening van het voordeel uit sparen en beleggen
De belastingdienst noemt het box-3 inkomen ‘voordeel uit sparen en beleggen’. Je rekent allereerst het bedrag aan vermogen dat in een bepaalde categorie zit uit, vermenigvuldigt dit met het bewuste percentage. Dan krijg je het bruto inkomen. De ‘rente’ over schulden (niet de eigenwonignhypotheek) trek je hiervan af. Let wel goed op, want ook hier trek je niet de werkelijke rente af, maar over 2022 bijvoorbeeld 2,28%. Ook hier dus een fictief (negatief) rendement.

Rendementspercentages 2023
In de voorlopige aanslag 2023 gebruikt de fiscus de volgende fictieve rendementspercentages:

• Bank- en spaartegoeden en contant geld: 0,36%
• Beleggingen/andere bezittingen: 6,17%
• Schulden: 2,57%

Het percentage voor beleggingen en andere bezittingen staat al vast. De percentages voor bank- en spaartegoeden en schulden zijn nog voorlopig. Begin 2024 stelt de belastingdienst die percentages pas definitief vast. Dat is ook logisch, want we kunnen geen van allen de toekomst voorspellen. Het belastingpercentage voor 2023 bedraagt 32%. Dit percentage wordt in 2024 verhoogd naar 33% en in 2025 naar 34%.

Al deze berekeningen hoef je niet zelf te maken. Een gecertificeerd financieel planner met het CFP-keurmerk doet dat voor je. Bovendien is de financieel planner op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.